Nie AI nas pokona, tylko my sami!

Czy naprawdę jeszcze myślimy – czy tylko działamy na autopilocie?

Łukasz Kopczyński prowokuje do refleksji nad tym, co odróżnia nas od maszyn. O samoświadomości, odwadze i przywództwie, którego nie da się zaprogramować. Łukasz jest dyrektorem projektów i AI Specialist w firmie Synergia w Poznaniu

W debatach o sztucznej inteligencji pojawia się często przekonanie, że to my, ludzie, mamy coś, czego maszyny nigdy nie będą mieć – świadomość. Że w tym właśnie tkwi nasza przewaga. Tyle że im dłużej się temu przyglądam, tym bardziej mam ochotę zapytać: czy my naprawdę jeszcze z niej korzystamy? Bo może problem nie tkwi w tym, że AI jest zbyt inteligentna. Może problem tkwi w tym, że my jesteśmy zbyt wygodni.

Maszyna nie myśli. Ale czy Ty jeszcze potrafisz?

Sztuczna inteligencja nie śpi. Przetwarza dane, generuje odpowiedzi, analizuje zachowania. Ale nie czuje, nie rozumie, nie ma motywacji. Ona tylko robi to, co jej każemy lub – co bardziej niepokojące – to, na co jej pozwalamy. Nie sztuczna inteligencja nas zastąpi. Zastąpi nas brak samoświadomości. Krytyczne myślenie nie będzie modne. Nie ma w tej dziedzinie ładnych szkoleń, które wystarczy „odbyć”. Nie dostaniesz po nim dyplomu na Linkedinie. To kompetencja, która zaczyna się od niepokoju. Od tego irytującego uczucia, że coś tu nie gra. Od momentu, w którym nie zgadzasz się na oczywistość. Nieprzypadkowo coraz więcej ludzi ucieka od myślenia. Bo myślenie krytyczne to nie tylko analiza danych – to także konfrontacja z własnymi iluzjami. To pytanie, którego nie chcemy słyszeć: „A jeśli się mylę?”.

Dla liderów to wyzwanie podwójne. Bo nie tylko mają myśleć, ale jeszcze prowadzić innych w świecie, który udaje, że wszystko jest proste, skalowalne i „do zoptymalizowania”. Tyle że przywództwa nie da się zautomatyzować. Autentyczności nie da się zaprogramować. Kiedy mówię ludziom o samoświadomości jako fundamencie kompetencji przyszłości, często widzę lekkie uniesienie brwi. Przecież są „ważniejsze rzeczy” – Excel, KPI, efektywność.

Ale co zrobisz z tymi danymi, jeśli nie wiesz, kim jesteś?

Jak podejmiesz decyzję, jeśli nie rozumiesz, co Cię napędza albo: co Cię paraliżuje?

Nie potrzebujemy więcej narzędzi. Potrzebujemy więcej odwagi, żeby spojrzeć w siebie. Zacząć można prosto – od poznania swoich schematów, emocji, reakcji. Od uznania, że rozwój to nie upgrade jak w oprogramowaniu, tylko proces, który czasem boli, czasem denerwuje, ale zawsze przywraca kontakt z tym, co najważniejsze – z sobą samym.

AI jako lustro, nie przeciwnik

Może więc sztuczna inteligencja nie jest naszym wrogiem. Może to tylko lustro, które odbija naszą dezorientację, nasze skróty myślowe, nasze lęki. Jeśli się jej obawiasz – sprawdź, czego tak naprawdę się boisz. Może tego, że sam przestałeś ufać własnym decyzjom. Może tego, że zbyt długo działałeś w trybie copy-paste. Bo przyszłość nie należy do tych, którzy potrafią programować. Ani do tych, którzy znają wszystkie modele językowe.

Przyszłość należy do tych, którzy mają odwagę pytać – i nie oczekują łatwych odpowiedzi.

Do tych, którzy chcą myśleć – nawet wtedy, gdy wszyscy dookoła akceptują wszystko.